طب سفر

داروهای پیشگیرانه پس از قرارگیری در معرض خون و مایعات بدن (PEP)

HIV

PEP برای HIV شامل مجموعه ای از خدمات جامع می شود که جلوی عفونت HIV را برای افرادی که در معرض آن قرار دارند، می گیرد. این خدمات شامل ارزیابی خطر و مشاوره، آزمایش HIV بر اساس رضایتنامه کسب شده – بر طبق ارزیابی خطر- تهیه داروهای کوتاه مدت ضد رتروویروس  (ARV)، به همراه جلسات پیگیری و حمایت می شود. مشاوره و ارزیابی خطر پیش از خدمات PEP برای HIV ضروری است. آزمایش HIV هم برای فردی که در معرض آن قرار دارد و هم فردی که منبع آن است (اگر تشخیص داده شود) توصیه می شود. آزمایش نباید هرگز اجباری یا از جمله شرطهای PEP باشد؛ هر مورد باید با مشاوره های درست و فراهم کردن PEP بر اساس رضایتنامه انجام شود. ممکن است انجام آزمایشات دیگر (هپاتیت B، هپاتیت C، و غربالگری بیماری های مقاربتی جنسی در صورت مقاربت) لازم باشد.

PEP باید بعد از یک مواجهه و به طور ایده آل در عرض کمتر از 2 ساعت شروع شود. تصمیم فراهم کردن داروهای ARV به چند عامل بستگی دارد که شامل وضعیت HIV فرد منبع (اگر تایید شود) و فردی که در معرض آن قرار گرفته، ماهیت مایع بدن، شدت قرارگیری در معرض آن مایع و فاصله بین مواجهه و شروع درمان می شود. PEP نباید شامل افرادی شود که تست آنها مثبت بوده یا با HIV مثبت شناخته می شوند.

درمان PEP در بیشتر موارد ترکیبی از دو داروی ARV می شود که باید به طور مداوم تا 28 روز مصرف شوند. در برخی موارد، زمانی که  شک مقاومت به دارو در فرد منبع وجود داشت ممکن است داروی سوم نیز اضافه شود. مشاوره متخصص، مخصوصا زمانی اهمیت دارد که قرارگیری در معرض HIV مقاوم به دارو اتفاق بیفتد. برای اطلاعات بیشتر به این سایت مراجعه کنید:  

http://www.who.int/hiv/topics/prophylaxis/en/

اگر تست اولیه HIV انجام شده باشد، تست مجدد باید 8 هفته بعد از قرارگیری در معرض مایعات و خون و اگر داروهای ARV دریافت شده باشند باید 6 ماه بعد انجام شود. افرادی که در هر سطحی نشان دهند که نتیجه آزمایش آنها مثبت است باید حمایتهای روانشناسی و در صورت لزوم درمان مناسب را دریافت کنند.  

حتی اگر زمانی که بعد از قرارگیری در معرض HIV برای PEP، داروهای ARV دریافت شود فردی که در معرض آن قرار گرفته نباید رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشد یا نباید تا 6 ماه بعد از این که آزمایشها نشان دادند آن فرد نتیجه HIV مثبت ندارد، خون اهدا کند. زنان باید در این مدت از باردار شدن خودداری کنند. شیردهی باید با مشاوره پزشک باشد و اگر راه حلهای جایگزین وجود داشته باشد، باید اجتناب شود.

ویروس هپاتیت B

پاسخ فرد  به قرارگیری در معرض HBV به وضعیت ایمنی شخص بستگی دارد که با سابقه واکسیناسیون هپاتیت B و پاسخ واکسن مشخص می شود که آزمایش 2-1 ماه بعد از واکسیناسیون نشان می دهد (به جدول 1 مراجعه کنید) و همین طور به این بستگی دارد که آیا قرارگیری در معرض HBV، خطر عفونت را به همراه داشته است یا خیر. داروهای پیشگیرانه پس از قرارگیری در معرض HBV برای زنانی که باردار یا شیرده هستند، خطری ندارد.

 جدول 1- توصیه های پیشگیرانه برای پس از قرارگیری در معرض HBV بر طبق وضعیت ایمنی

منبع: راهنمای WHO در مورد خونگیری: بهترین راهنمای عملی خونگیری و حجامت، ژنو سازمان بهداشت جهانی 2010

ویروس هپاتیت C

برای پیشگیری از هپاتیت C هیچ PEPای موجود  نیست. افرادی که در معرض هپاتیت C قرار می گیرند ممکن است 6-4 هفته و 6-4 ماه پس از قرارگیری در معرض آن برای RNA ویروس هپاتیت C غربالگری شوند.

ویروس هپاتیت E

در حال حاضر برای ویروس هپاتیت E هیچ PEPای وجود ندارد. افرادی که در معرض هپاتیت E قرار می گیرند ممکن است برای RNA ویروس هپاتیت E یا آنتی بادیهای IgM  ضد HEV غربالگری شوند.

برای مطالعه بیشتر

برای داروهای پیشگیرانه پس از قرارگیری در معرض HIV به سایت زیر مراجعه کنید:

http://www.who.int/hiv/topics/prophylaxis/en

برای راهنمای به روز شده خدمات بهداشت عمومی آمریکا و درمان مواجهه شغلی با HBV، HCV و HIV و توصیه های لازم برای داروهای پیشگیرانه پس از مواجهه. گزارش هفتگی بیماریزایی و مرگ و میر، 2001، 50(RR-11) (به سایت زیر مراجعه کنید:  

http://www.cdc.gov/mmwr/PDF/rr/rr5011.pdf  ).