سل (TB)
علتمایکوباکتریوم توبرکلوزیس، باسیلوس توبرکلوز
نحوه انتقالعفونت معمولا از طریق انتقال فرد به فرد بواسطه هوا رخ می دهد. 
ماهیت بیماری

قرارگیری در معرض مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ممکن است منجر به عفونت شود ولی اکثر عفونت ها منجر به بیماری نمی شود. خطر توسعه بیماری پس از عفونت معمولا در طول عمر 10-5 درصد می باشد، البته این میزان ممکن است توسط عوامل مختلف نظیر سرکوب سیستم ایمنی افزایش یابد (مثلا بواسطه عفونت پیشرفته HIV).

مقاومت چند- داروئی به سویه هایی از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس اشاره دارد که حداقل به ایزونیازید و ریفامپیسین مقاوم هستند (MDT-TB). سویه های مقاوم از لحاظ عفونت زایی، احتمال ایجاد بیماری یا اثرات بالینی عمومی با سویه های دیگر تفاوت ندارند؛ با این حال،اگر این سویه ها سبب بیماری شوند درمان آن دشوارتر خواهد بود و خطر مرگ افزایش می یابد. TB بشدت مقاوم (XDR-TB) سویه ای از این باکتری است که علاوه بر ایزونیازید و ریفامپیسین، در برابر فلوروکینولون ها و حداقل یکی از داروهای کاپرومایسین، کانامایسین و آمیکاسین (داروهای خط- دوم قابل تزریق ضد- TB) مقاوم باشد. 

توزیع جغرافیاییسراسر جهان. همانطور که در نقشه " تخمین میزان بروز سل" نشان داده شده است خطر عفونت در کشورهای مختلف متفاوت است. 
خطر برای مسافراناکثر مسافران خطر پایینی برای TB دارند. خطر مسافران درازمدت (بیش از 3 ماه) در کشوری با شیوع بالای TB نسبت به کشور محل سکونت مسافر در حد خطر ساکنین بومی است. شرایط زندگی و همینطور طول مدت سفر و هدف مسافرت نظیر امدادرسانی اضطراری در تعیین خطر عفونت حائز اهمیت هستند: محیط های پرخطر عبارتند از: جوامع فقیر، نواحی ناآرام و جنگ زده، مراکز تجمع پناهجویان، مراکز بهداشتی، زندان ها و پناهگاه های افراد بی خانمان. افراد مبتلا به عفونت HIV خطر بالاتری برای TB دارند. 
اقدامات احتیاطیمسافران باید از تماس نزدیک با افراد مبتلا به TB خودداری کنند. در مورد مسافرانی که از کشورهای کم خطر به کشورهای نسبتا پرخطر برای TB سفر می کنند و احتمال قرارگیری در معرض این عفونت را دارند (مانند متخصصان بهداشتی، کارکنان سازمان های بشردوستانه، مبلغان مذهبی)، انجام تست پوستی توبرکولین در قبل سفر و مقایسه آن با تست بعد از سفر توصیه می شود. اگر واکنش پوستی به توبرکولین نشان دهنده عفونت جدید باشد مسافر باید برای درمان عفونت نهفته ارجاع داده شود. بیمارانی که تحت درمان برای TB قرار دارند نباید تا زمانی که آزمایش خلط سینه نشان دهد بیماری آنها واگیردار نبوده و بنابراین خطری برای دیگران محسوب نمی شوند، سفر کنند. باید بر اهمیت تکمیل دوره درمانی تجویز شده توسط پزشک تاکید شود. 
واکسن

تمام نسخه های واکسن BCG بر پایه سویه های ضعیف شده و زنده مایکوباکتریوم هستند که از باسیلوس ضعیف شده کالمت- گوئرین نشات گرفته اند. 

این واکسن بصورت داخل- جلدی تجویز می شود و می تواند همزمان با سایر واکسن های دوره کودکی ارائه شود. واکسن BCG برای افراد دارای اختلال شدید سیستم ایمنی و افراد مبتلا به عفونت HIV ممنوع است. 

واکسن BCG بندرت برای مسافران استفاده می شود. این واکسن در سال اول زندگی محافظت خوبی در برابر اشکال شدید TB (سل ارزنی و مننژیت) فراهم می کند. در کشورهایی با شیوع بالای TB، نوزادان معمولا در سریع ترین زمان ممکن یک دز BCG دریافت می کنند. کودکانی که مبتلا به عفونت HIV هستند حتی اگر بدون علامت باشند نباید واکسن BCG دریافت کنند. سایر مزایای محافظتی این واکسن قطعی نیست. برای نوزادان غیر- واکسینه که از یک ناحیه کم خطر به نواحی دارای شیوع بالا مسافرت می کنند بهتر است یک دز BCG در نظر گرفته شود. 

در بسیاری از کشورهای صنعتی که میزان شیوع TB در آنها پایین است ارائه روتین واکسن BCG به نوزادان را متوقف کرده‌اند. 

دزهای تقویتی BCG توسط WHO توصیه نشده است.