عوامل خطر مرتبط با تفریحات آبی و ساحلی
آب های تفریحی
استفاده از آب های ساحلی و دریاچه های آب شیرین و رودخانه ها برای اهداف تفریحی دارای تاثیرات مثبت بر سلامت به واسطه ورزش، استراحت و تمدد اعصاب می باشد. با این حال، مخاطرات سلامتی متنوعی ممکن است با این آب های تفریحی همراه باشند. خطرات عمده عبارتند از:
- غرق شدن و آسیب دیدگی .
- فیزیولوژیک:
- کاهش دمای بدن که منجر به کما یا مرگ می شود؛
- شوک حرارتی که منجر به گرفتگی عضلات شکم و ایست قلبی می شود؛
- تماس بیش از حد با گرما و اشعه UV در زیر نور خورشید: گرمازدگی، آفتاب سوختگی، آفتاب زدگی؛
- اثرات درازمدت قرارگیری در معرض نور خورشید (سرطان های پوستی، آب مروارید).
- عفونت:
- بلع، استنشاق یا تماس با باکتریها، قارچها، انگل ها و ویروس های بیماریزا؛
- گزیدگی پشه و سایر حشرات ناقل بیماری های عفونی.
- مسمومیت و بیماری های وابسته به سموم:
- بلع، استنشاق یا تماس با آب های آلوده به مواد شیمیایی از جمله نفت؛
- نیش یا گزیدگی حیوانات زهردار؛
- بلع، استنشاق یا تماس با موجودات پلانکتونی سمی.
مواجهه با سرما: هیپوترمی ناشی از غوطه وری در آب سرد
سرما (نه غرق شدن ساده) دلیل اصلی مرگ پس از غوطه وری در آب می باشد. زمانی که دمای بدن افت می‌کند (هیپوترمی)، سرگیجه و به دنبال آن از دست دادن هوشیاری رخ می دهد، بطوریکه سر به زیر آب رفته و منجر به غرق شدن فرد می شود. با پوشیدن یک جلیقه نجات غریق که سر فرد را بالای آب نگه می دارد از غرق شدگی جلوگیری می شود ولی مرگ مستقیم ناشی از ایست قلبی بواسطه هیپوترمی بزودی رخ می دهد. با این حال، پوشیدن لباس گرم و جلیقه نجات غریق می تواند میزان بقاء در آب سرد را تا حد زیادی افزایش دهد. کودکان (بویژه پسران)، چربی کمتری نسبت به بزرگسالان دارند و دمای بدنشان به سرعت در آب سرد یا خنک کاهش می یابد.
شنا در آب بسیار سرد (°5 سانتی گراد یا کمتر) دشوار است و حتی اگر شناگران ماهر تلاش کنند که بدون جلیقه نجات یک مسافت کوتاه را در این دماهای پایین شنا کنند، ممکن است بطور ناگهانی غرق شوند. جلیقه نجات یا سایر وسایلی که به شناور بودن کمک می کنند باید در زمان سوار شدن در یک قایق کوچک پوشیده شوند.
اگر الکل بدون غذا و پس از ورزش مصرف شود (حتی در مقادیر کم) می تواند سبب هیپوگلیسمی شود. مصرف الکل سبب گیجی و سردرگمی می شود و در محیط های سرد به افت سریع دمای بدن کمک می کند. اگر غذای کافی همراه با الکل مصرف نشود، حتی نوشیدن مقدار کم آن می تواند برای شنا در مسافت های طولانی و همینطور پس از پارو زدن یا سایر ورزش های آبی استقامتی خطرناک باشد.
کسانی که مشغول فعالیتهای زمستانی در آب نظیر اسکیت و ماهیگیری هستند باید هوشیار باشند که نباید بطور کامل در آب غوطه ور شوند. غوطه وری تصادفی در آب نزدیک به دمای انجماد بشدت خطرناک است: میانه[1] زمان مرگ در حالت غوطه وری برای کودکان و اکثر بزرگسالان کمتر از 30 دقیقه است.
تیمار حرارتی فوری بسیار مهمتر از اقدامات بعدی برای احیای قربانیان هیپوترمی ناشی از غوطه وری در آب سرد است. حمام آب گرم (دمای آن نباید بیش از مقدار قابل تحمل برای فرو بردن دست در آب باشد) موثرترین اقدام است. در موارد غرق شدگی، ایست قلبی و توقف تنفس باید از طریق ماساژ فوری قلب و تنفس مصنوعی درمان شوند. تا زمانی که ضربان قلب متوقف نشده است نباید ماساژ قلبی انجام شود. افرادی که آب استنشاق کرده اند باید به یک بیمارستان اعزام شوند تا احتمال عوارض ریوی بررسی شود.
عفونت
در آب های ساحلی عفونت ممکن است در اثر بلع، استنشاق یا تماس با میکروارگانیسم های بیماریزا ایجاد شود؛ این میکروارگانیسم ها ممکن است بطور طبیعی در این محیط موجود باشند یا توسط انسان ها و حیوانات به این آبها منتقل شده باشند یا ناشی از آلودگی به مدفوع باشند. شایع ترین عوارض در میان مسافران عبارتند از: اسهال، بیماری تنفسی حاد همراه با تب و عفونت گوش. خراش پوستی حاصل از مرجان عمدتا با انتقال میکروارگانسیم های مرجانی همراه است و عفونت های پوستی شدید می تواند به سرعت رخ دهد.
در آب های شیرین، لپتوسپیروز ممکن است از طریق ادرار جوندگان آلوده منتشر شود که می تواند پس از تماس با پوست آسیب دیده یا غشاء های مخاطی باعث آلودگی انسان شود. در نواحی اندمیک برای شیستومیازیس، این انگل می تواند از طریق نفوذ لارو در پوست در حین شنا یا راه رفتن در آب وارد بدن انسان شود .
اگر عفونت زدایی آب در استخرهای شنا و اسپا ناکافی باشد، عفونت می تواند رخ دهد. اسهال، گاستروانتریت و عفونت های گلو ممکن است ناشی از تماس با آب آلوده باشد. استفاده مناسب از کلر و سایر مواد ضد عفونی باعث عدم انتقال اکثر ویروس ها و باکتریهای از طریق آب می شود. با این حال، انگل های ژیاردیا و کریپتوسپوریدیم که به مقدار زیاد توسط افراد آلوده دفع می شوند تا حد زیادی نسبت به روش های ضد عفونی عادی مقاوم هستند؛ این انگل ها توسط ازون غیرفعال می شوند یا از طریق فیلتراسیون حذف می شوند.
آلودگی اسپا و فواره آب ممکن است منجر به عفونت لژیونلا و سودوموناس آئروژینوزا شود. ارتباط عفونت های مجرای گوش، دستگاه ادراری، دستگاه تنفسی، زخم ها و قرنیه با اسپا نشان داده شده است.
تماس فرد به فرد مستقیم یا تماس فیزیکی با سطوح آلوده در اطراف استخر و اسپا ممکن است سبب انتشار ویروس هایی شود که عامل مولوسکوم کانتوژیوزوم و پاپیلومای پوستی (زگیل ها) می باشند؛ عفونت های قارچی مو، ناخن ها و پوست از جمله بیماری پای ورزشکاران (تینا پدیس) نیز به همین شیوه منتشر می شوند.
اقدامات احتیاطی
- اتخاذ شیوه ایمن در تمام آبهای تفریحی .
- رعایت قوانین و مقررات نصب شده
- اجتناب از مصرف الکل قبل و در طی فعالیت یا در نزدیکی آبهای تفریحی.
- نظارت پیوسته بر کودکان در اطراف آب های تفریحی.
- اجتناب از گرمای بیش از حد در اسپا، سونا و غیره؛ این موارد برای افراد دارای شرایط پزشکی خاص، زنان باردار و خردسالان اهمیت بیشتری دارد.
- از تماس با آب ها آلوده و ماسه یا خاک ناپاک اجتناب کنید.
- محل بریدگی و خراش توسط مرجان ها را ضد عفونی کنید.
- از بلعیدن آب اجتناب کنید.
- از افراد بومی در مورد وجود حیوانات آبزی خطرناک سوال کنید.
هنگام پیاده روی در ساحل، کناره رودخانه و زمین های گل آلود کفش بپوشید.
[1] میانه عددی است که یک جمعیت آماری یا یک توزیع احتمالی را به دو قسمت مساوی تقسیم می‌کند.