اشعه فرابنفش خورشید

اشعه فرابنفش (UV) خورشید شامل اشعه UVA (طول موج 400-315 نانومتر) و اشعه UVB (280-315 نانومتر) می باشد که هر دو برای پوست و چشم انسان مضر هستند. شدت اشعه UV بوسیله شاخص جهانی UV خورشید نشان داده می شود که معیاری از آسیب پوستی این اشعه می باشد. این شاخص میزان اشعه UV خورشید در سطح زمین را توصیف می کند. مقادیر این شاخص از صفر به بالا متغیر است، هر چقدر این شاخص بالاتر باشد، پتاسیل آسیب به پوست و چشم ها بیشتر می باشد و در مدت کوتاه تری این آسیب دیدگی رخ می‌دهد. مقادیر این شاخص به چندین دسته تقسیم شده است و مقادیر بیش از 10 "شدید" در نظر گرفته می‌شود. بطور کلی، هر چه به خط استوا نزدیک تر می شویم این شاخص بالاتر می باشد. اشعه UVB در تابستان و بازه 4 ساعته ظهر شدیدتر است. اشعه UV حداقل تا عمق 1 متری آب شفاف نفوذ می کند. شدت اشعه UV با افزایش هر 300 متر ارتفاع تقریبا 5% افزایش می یابد.

عوارض نامطلوب اشعه UV خورشید عبارتند از:

  • قرارگیری در معرض اشعه UV (بویژه UVB) می تواند باعث آفتاب سوختگی شدید بویژه در افراد دارای پوست روشن شود.
  • قرارگیری چشم ها در معرض این اشعه می تواند منجر به کراتیت حاد (برف کوری) شود و آسیب دیدگی درازمدت منجر به توسعه آب مروارید می شود.
  • قرارگیری در معرض نور خورشید ممکن است منجر به ایجاد بیماری اورتیکاریا شود- نوعی کهیر که با خارش و سرخی نواحی پوستی در معرض نور خورشید همراه است. این حالت می تواند در عرض چند دقیقه پس از قرارگیری در معرض نور خورشید رخ دهد و معمولا کوتاه مدت است.
  • عوارض نامطلوب درازمدت در پوست عبارتند از:
  • توسعه سرطان های پوستی (کارسینوما و ملانوم بدخیم) که عمدتا ناشی از اشعه UVB است؛
  • تسریع پیری پوست که عمدتا ناشی از اشعه UVA است؛ UVA نسبت به UVB نفوذپذیری بیشتری در عمق پوست دارد.
  • عوارض جانبی پوستی ناشی از تعامل با طیف وسیعی از داروها می باشد که احتمالا سبب افزایش حساسیت به نور و در نتیجه درماتیت فوتوتوکسیک یا فوتوآلرژیک می شوند. انواع مختلفی از داروها نظیر داروهای ضد میکروبی، قرص های ضد بارداری و داروهای پیشگیری از مالاریا ممکن است سبب عوارض پوستی نامطلوب در زمان مواجهه با نور خورشید شوند. واکنش های فوتوتوکسیک ناشی از استعمال محصولات موضعی نظیر عطرهای حاوی روغن ترنج یا سایر روغن های خانواده مرکبات می‌باشد.
  • قرارگیری در معرض اشعه UV ممکن است سیستم ایمنی را سرکوب کند، خطر بیماری عفونی را افزایش دهد و اثربخشی واکسیناسیون را محدود سازد.

اقدامات احتیاطی

  • در وسط روز از قرارگیری در معرض نور خورشید اجتناب کنید زیرا در این زمان شدت UV بیشتر است.
  • لباسی بپوشید که دست ها و پاهایتان را بپوشاند (پوشاندن پوست با لباس بیش از کرم ضد آفتاب در برابر UV موثر است).
  • از عینک آفتابی محافظ در برابر UV به همراه کلاه آفتابی لبه پهن استفاده کنید.
  • بطور مکرر از کرم ضد آفتاب وسیع الطیف دارای SPF 15+ (فاکتور محافظت در برابر نور خورشید) برای نواحی محافظت نشده با لباس استفاده کنید.
  • دقت کنید که نوزادان و کودکان بخوبی در برابر نور خورشید محافظت شوند.
  • در طی بارداری از قرارگیری در معرض نور خورشید اجتناب کنید.
  • زمانی که در داخل آب یا نواحی برفی هستید اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از دریافت تابش بیش از حد انجام دهید.
  • بررسی کنید دارویی که مصرف می کنید بر حساسیت نسبت به اشعه UV تاثیر نداشته باشد.
  • اگر در گذشته سابقه عوارض پوستی نامطلوب داشته اید از قرارگیری در معرض نور خورشید و مصرف محصولاتی که سبب بروز واکنش های نامطلوب می شوند، اجتناب کنید.