ویروس پاپیلومای انسانی
علتویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، متعلق به خانواده پاپیلوما ویریده.
نحوه انتقالعفونت های تناسلی HPV عمدتا از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند، البته منحصرا از طریق مقاربت جنسی دخولی منتقل نمی شوند. HPV بشدت مسری است و اکثر مردان و زنان دارای فعالیت جنسی در دوره ای از زندگی خود این عفونت را تجربه کرده اند. 
ماهیت بیماریهر چند اکثر عفونت های HPV موقتی و خوش خیم هستند، عفونت تناسلی مزمن بوسیله برخی ژنوتیپ های ویروسی می تواند منجر به توسعه سرطان های تناسلی شود. بیماریهای ناشی از HPV عبارتند از: سرطان های دهانه رحم، واژن، فرج، آلت تناسلی مردانه و مقعد؛ زیرمجموعه ای از سرطان های سر و گردن؛ زگیل های تناسلی و پاپیلوماتوز تنفسی عودکننده. 
توزیع جغرافیاییHPV در تمام جهان بسیار شایع است. تخمین زده می شود که در سال 2005، 500000 مورد سرطان دهانه رحم و 260000 فوت بواسطه این عفونت در سراسر جهان رخ داده است. نرخ شیوع سرطان دهانه رحم از 1 تا 50 مورد به ازای هر 100000 زن متغیر است؛ این نرخ در آمریکای لاتین و منطقه کارائیب، جنوب صحرای آفریقا، ملانزیا، جنوب شرقی و جنوب مرکزی آسیا بالاتر است. 
خطر برای مسافرانانتقال HPV عمدتا از طریق فعالیت جنسی رخ می دهد؛ اقدامات احتیاطی در بخش "HIV/AIDS و سایر عفونت های منتقله از طریق رابطه جنسی" را ببینید . 
واکسناز سال 2006، دو واکسن HPV مجوز گرفته اند؛ یکی از آنها 4 ژنوتیپ HPV و دیگری 2 ژنوتیپ HPV را هدف قرار می دهد. هر دو واکسن برای ایجاد محافظت در برابر حدود 70% سرطان های دهانه رحم طراحی شده اند (واکسن 4 ظرفیتی در برابر زگیل های تناسلی نیز محافظت ایجاد می کند). این واکسن ها در اصل برای استفاده در دختران نوجوان 14-10 ساله طراحی شده اند. برای واکسن 4- ظرفیتی، ایمنی کامل واکسیناسیون با 3 دوز در روزهای 0، 2 ماه و 6 ماه بعد ایجاد می شود. واکسن 2- ظرفیتی در روز 0، 2 ماه و 6 ماه بعد ارائه می شود. اگر برنامه 3 دز دچار وقفه شود نیازی به تکرار دزهای قبلی نیست. در حال حاضر، دزهای تقویتی توصیه نمی شوند. در چند سال آینده، واکسیناسیون HPV به برنامه ایمونیزاسیون چندین کشور اضافه خواهد شد.