کلیات سفر دریایی
مسافرت دریایی
این بخش با همکاری انجمن بین المللی طب مسافرت آماده شده است.
در دهه های اخیر تعداد مسافران صنعت کشتیرانی (کشتی های گردشی و فرابر[1]) بطور چشمگیری افزایش یافته است. در سال 2008، 13 میلیون مسافر در سراسر جهان بوسیله کشتی های گردشی سفر کردند. مسیرهای کشتیرانی تمام قاره ها را پوشش می دهند از جمله مناطقی که از طریق سایر وسایل نقلیه به راحتی در دسترس نیستند. میانگین مدت یک سفر دریایی حدود هفت روز می باشد، ولی سفر دریایی تفریحی می تواند از چند ساعت تا چندین ماه طول بکشد. در حال حاضر یک کشتی تفریحی عادی می تواند تا 3000 مسافر و 1000 خدمه را حمل کند.
مقررات بین المللی سلامت که در سال 2005 مورد تجدید نظر قرار گرفت الزامات سفرهای دریایی را مشخص کرده است. استانداردهای جهانی در رابطه با بهداشت کشتی ها و بنادر، نظارت بر بیماریها و همینطور واکنش نسبت به بیماریهای عفونی وجود دارد. دستورالعمل هایی در مورد تدارک آب و غذای سالم، کنترل ناقلین و جوندگان و دفع زباله ارائه شده است. بر طبق بند 8 کنوانسیون بین المللی سازمان کار در مورد "حفظ سلامت و ارائه خدمات درمانی برای دریانوردان"، کشتی هایی که در سفرهای بین المللی سه روزه یا طولانی تر بیش از 100 خدمه حمل می کنند باید یک پزشک به همراه داشته باشند. این مقررات در مورد کشتی های مسافربری و سفرهای دریایی کمتر از سه روز اعمال نمی شود حتی اگر تعداد خدمه و مسافرین بیش از 1000 نفر باشد. کشتی های فرابر اغلب اتاق اورژانس ندارند ولی یکی از افسرهای کشتی یا یک پرستار برای ارائه کمک‌های پزشکی تعیین می شود. محتوای جعبه پزشکی کشتی باید مطابق با توصیه های بین المللی و قوانین ملی برای کشتی های تجاری اقیانوس پیما باشد ولی شرایط خاصی برای داروهای اضافی در کشتی های مسافربری وجود ندارد.
میانگین سنی مسافران کشتی گردشی 50-45 سال است. تقریبا یک سوم مسافران افراد سالخورده هستند. غالبا سفرهای دریایی طولانی تر برای مسافران مسن جذاب است گروهی که احتمال بیشتری برای مشکلات پزشکی مزمن نظیر بیماری قلبی و ریوی دارند. بیش از نصف مراجعات اورژانسی به کلینیک های سلامت در عرشه توسط مسافران بالای 65 سال است؛ شایع ترین مشکلات سلامتی عبارتند از: عفونت دستگاه تنفسی، جراحات، مشکلات حرکتی و بیماری گوارشی. دوره های طولانی دور از خانه بویژه در سفرهای دریایی ایجاب می کند که مسافران با خود منابع پزشکی کافی همراه داشته باشند. داروهای تجویزی باید در بسته بندی یا قوطی های اورجینال همراه با نامه ای از پزشک حمل شوند که نیاز بیمار به این داروها را تایید می کند. مسافران کشتی گردشی که ممکن است درمان پزشکی ویژه نیاز داشته باشند باید پیش از رزرو بلیط با پزشک خود مشورت کنند.
مهم است که به مرکز درمانی کشتی به عنوان یک درمانگاه و نه به عنوان یک بیمارستان نگریسته شود. هر چند اکثر شرایط پزشکی رخ داده در داخل کشتی می توانند درمان شوند زیرا آنها در یک مرکز درمانی سیار قرار دارند، مشکلات شدیدتر ممکن است نیازمند این باشد که بیمار پس از تثبیت شرایط در کشتی برای درمان به یک بیمارستان زمینی مجهز و دارای کادر درمانی کامل منتقل شود. آگاهی از نوع و کیفیت مراکز درمانی در امتداد مسیر سفر برای تعیین این مسئله مهم می باشد که مسافران یا اعضای خدمه می توانند برای درمان تکمیلی به ساحل فرستاده شوند یا باید از طریق هوایی به بندر مبدا بازگردانده شوند. اکثر کشتی های گردشی دارای فضای اختصاصی برای دندانپزشکی نیستند و تعداد کمی از آنها دندانپزشک دارند.
حرکت سریع کشتی گردشی از یک بندر به بندر دیگر همراه با احتمال تغییرات وسیع در استانداردهای بهداشتی و خطر مواجهه با بیماری عفونی باعث می شود که اغلب بیماریهای مسری با سوار شدن مسافران یا اعضای خدمه منتشر شود. بیماری ممکن است در محیط نسبتا بسته و شلوغ یک کشتی به سایر مسافران و خدمه گسترش یابد؛ همچنین بیماریها ممکن است با پیاده شدن مسافران و خدمه به جوامع محلی انتشار یابد. در طی 30 سال گذشته بیش از 100 مورد شیوع بیماری مرتبط با کشتی شناسایی شده است. این رقم احتمالا کمتر از میزان واقعی است زیرا بسیاری از موارد شیوع گزارش نشده اند و برخی نیز ممکن است شناسایی نشده باشند. شیوع سرخک، سرخچه، آبله مرغان، مننژیت مننگوکوکی، هپاتیت A، لژیونلوز، بیماری تنفسی و گوارشی در میان مسافران کشتی گزارش شده است. شیوع این بیماریها به دلیل پیامدهای سلامتی جدی و تحمیل هزینه های بالا به صنعت کشتیرانی حائز اهمیت هستند. در سالهای اخیر، شیوع آنفلونزا و نوروویروس یک چالش سلامتی عمومی برای صنعت کشتیرانی مسافرتی بوده است.
[1] نام قایق یا کشتی‌ای است که برای انتقال مسافر کاربرد دارد.